Prawo karne
Kancelaria adwokacka Michał Zając, Środa Wielkopolska i Poznań

Mimo, iż łacińska maksyma Ignorantia iuris nocet (nieznajomość prawa szkodzi) sformułowana została wiele lat temu, do dzisiaj pozostaje aktualna. Funkcjonowanie każdego społeczeństwa opiera się bowiem na systemie, który niektóre czynności, których dopuszczają się obywatele, klasyfikuje jako niedozwolone. Prawo karne to właśnie zbiór przepisów definiujących odpowiedzialność, która obarczone jest niestosowanie się do przyjętych norm. W polskim prawie jego najważniejszym źródłem jest uchwalony 6 czerwca 1997 roku Kodeks Karny, uzupełniony o Kodeks postepowania karnego i Kodeks karny wykonawczy.

Przepisy prawa karnego regulują zasady postepowania zarówno w przypadku pełnoletnich jak i młodocianych sprawców czynów niedozwolonych.

Nasza kancelaria w Środzie Wielkopolskiej i Poznaniu udziela wsparcia z zakresu prawa karnego, między innymi poprzez zapewnienie reprezentacji w trakcie toczących się postępowań, obronę w sądzie oraz doradztwo i analizę zagadnień z tego zakresu.

Klasyfikacja norm prawa karnego

Aby poprawnie i wyczerpująco odpowiedzieć na pytanie, co to jest prawo karne, należy posegregować jego normy według kilku kryteriów. Pierwszym z nich będzie przedmiot regulacji i pod tym względem wyróżniamy:

  • Prawo karne materialne – szczegółowo opisuje ono znamiona poszczególnych czynów zabronionych, a także określa grożącą za nie odpowiedzialność oraz możliwe do zastosowania środki prawne;
  • Prawo karne formalne - normujące postępowanie w sprawach dotyczących wyżej wymienionych czynności
  • Prawo karne wykonawcze – zajmujące się określaniem stosowanych kar.


Przyjmując kryterium zakresu zastosowania prawo karne możemy podzielić na powszechne, dotyczące wszystkich obywateli oraz dziedzin życia społecznego, a także indywidualne, które ma chronić interesy dotyczące szczególnej grupy osób, na przykład wojska lub administracji skarbowej.

Normy prawa karnego podzielić można również ze względu na wagę czynów zabronionych. Te, które dotyczą przestępstw o niskiej szkodliwości nazywa się prawem wykroczeń, natomiast te dotyczące czynów o wyższym stopniu prawem karnym sensu stricte.

Trzy podstawowe funkcje prawa karnego

Funkcja sprawiedliwościowa - procesy sądowe prowadzone są, aby zaspokoić ogólne poczucie praworządności. Dotyczy to nie tylko osoby, która bezpośrednio została pokrzywdzona w trakcie czynu będącego przedmiotem postępowania, ale również ogólnego interesu społeczeństwa. W niektórych klasyfikacjach można spotkać się również z funkcją naprawczą, która bezpośrednio wywodzi się z funkcji sprawiedliwościowej. Zakłada ona, iż wyrządzone przez sprawcę krzywdy bądź szkody muszą przez niego zostać zrekompensowane.

Funkcja ochronna - działanie prawa karnego ma zapobiegać czynom niedozwolonym poprzez określenie podstaw do karania za określone przestępstwa, odpowiednie działania prewencyjne, a także zdefiniowanie przypadków wyjątkowych, w których nie można zastosować kar przypisanych do danego czynu.

Funkcja gwarancyjna – wytyczenie jasnej granicy pomiędzy uprawnieniami organów państwowych a osobistą wolnością jednostki.

Nasza kancelaria w Poznaniu i Środzie Wielkopolskiej udziela pomocy również w sprawach z zakresu prawa karnego: prowadzimy konsultacje, udzielamy porad i zapewniamy reprezentację w toczących się postępowaniach.